Hiện nay chuột chủ yếu đang gây hại trên cây lúa giai đoạn cuối đẻ nhánh – đứng cái, tập trung chủ yếu tại phía Nam tỉnh như huyện Phú Bình, thành phố (Phổ Yên, Sông Công, Thái Nguyên) và bắt đầu gây hại rải rác tại các huyện phía bắc, trên trà lúa cấy sớm. Dự báo trong thời gian tới, chuột sẽ gây hại trên diện rộng và có thể gây ảnh hưởng đến năng suất và sản lượng cây lúa nếu không được phòng trừ kịp thời.

Hình ảnh chuột gây hại trên đồng ruộng

Để hạn chế thiệt hại thấp nhất trên cây lúa do chuột gây ra, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật khuyến cáo bà con  nông dân thực hiện các biện pháp kỹ thuật phòng trừ như sau:

1. Các đợt và thời gian thực hiện diệt chuột tập trung năm 2024:

+ Đợt 1: Thời kỳ lúa đứng cái, làm đòng vào cuối tháng 3 - giữa tháng 4;

+ Đợt 2: Trước gieo cấy lúa Mùa vào cuối tháng 6 - đầu tháng 7;

+ Đợt 3: Thời kỳ lúa đứng cái, làm đòng vào cuối tháng 8 - đầu tháng 9;

+ Đợt 4: Thời kỳ làm đất trồng cây vụ Đông vào cuối tháng 9 - đầu tháng 10;

+ Đợt 5: Thời kỳ cây vụ Đông gần thu hoạch vào cuối tháng 11 - đầu tháng 12.

Đây là thời gian diệt chuột hiệu quả cao nhất, có ý nghĩa rất quan trọng trong việc giảm mật độ chuột trên đồng ruộng, giảm sự tích lũy và gây hại đối với sản xuất nông nghiệp năm 2024.

2. Các biện pháp diệt chuột

- Một số nguyên tắc cơ bản phòng, chống chuột: Chủ động; đồng loạt; đúng thời điểm; đúng phương pháp (nhất là đặt bẫy, bả); liên tục.

- Biện pháp canh tác: Vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch tàn dư rơm rạ, cây trồng... sau thu hoạch, phát quang bờ bụi, không để đất hoang, hạn chế các bờ lớn, lùm cây giữa đồng... là nơi ẩn nấp lý tưởng của chuột. Gieo cấy gọn thời vụ tập trung, đồng loạt để cắt nguồn thức ăn thích hợp kéo dài trong giai đoạn lúa đòng trỗ và chín. Giữ nước thường xuyên trong ruộng lúa.

- Biện pháp vật lý, cơ học: Sử dụng các loại bẫy bán nguyệt, bẫy sập, bẫy dính… tổ chức đào hang bắt, soi đèn, dùng chó săn chuột phát hiện các hang có chuột sau đó đào hoặc hun khói, đặc biệt là từ giai đoạn lúa ngậm sữa, thời gian này chuột cái vào hang sinh sản.

- Biện pháp sinh học: Khuyến khích và hỗ trợ nông dân nuôi và bảo vệ đàn mèo để diệt chuột. Nghiêm cấm săn bắt các loại động vật là thiên địch của chuột như: Mèo, Rắn, Chim cú mèo… Tăng cường sử dụng các loại bả sinh học Biorat. Xây dựng hệ thống bẫy cây trồng (TBS) để quản lý chuột.

- Biện pháp hóa học: Chỉ được sử dụng các loại thuốc diệt chuột có trong danh mục được phép sử dụng ở Việt Nam (như: Klerat® 0.005% wax block bait, Phokeba 0.005RB, Rat-ba 20.02RB, Racumin 0.75TP...).

- Đợt 2 và đợt 4: Tập trung diệt chuột ở gò, đồi, bờ cao, bãi hoang và vùng trồng cây vụ Đông là nơi có nhiều chuột cư trú. Chú trọng biện pháp thủ công (đào hang, đánh bẫy, soi đèn, hun khói, đổ nước…).

- Đợt 1, đợt 3 và đợt 5: Thực hiện biện pháp thủ công như đào, bắt, kết hợp sử dụng bẫy cạm, thuốc sinh học, thuốc hóa học để diệt chuột. Nghiêm cấm việc sử dụng thuốc diệt chuột ngoài danh mục, thuốc cấm sử dụng và các biện pháp diệt chuột gây nguy hiểm cho người và vật nuôi.

- Nghiêm cấm sử dụng điện để diệt chuột.

Hình ảnh kiểm tra chuột gây hại trên đồng ruộng huyện Phú Bình

Tin ảnh và bài: Phòng Trồng trọt và BVTV – Chi cục Trồng trọt và BVTV Thái Nguyên